Algemene beschouwingen bij de programmabegroting 2018
Inleiding Uit de programmabegroting 2019-2022 blijkt dat de komende jaren de geraamde structurele baten en lasten met elkaar in evenwicht zijn. Daarnaast blijft de stand van de algemene reserve nagenoeg gelijk. We zijn er trots op dat we als kleine gemeente erin slagen om onze financien op orde te houden.
Dit positieve beeld is mede mogelijk door de tegenvallende inkomsten uit de meicirculaire te compenseren met aanvullende dekkingsvoorstellen: • het opnemen van het stroomgedeelte precario Liander; • Het verlagen van de storting BUIG bestemmingsreserve; • Een besparing in de formatie i.v.m. de digitalisering.
Wij denken dat deze dekkingsvoorstellen realistisch zijn en ondersteunen ze dan ook. In de begroting zijn bedragen opgenomen voor nieuw beleid. Daarbij springen de bedragen voor de geplande digitalisering en de energietransitie in het oog. Wij vinden het goed dat er door het college voor is gekozen deze onderwerpen snel op te pakken.
De digitalisering moet leiden tot een betere toegankelijkheid van de gemeentelijke diensten en daarnaast tot een besparing. We moeten inderdaad met spoed aan de energietransitie gaan werken, al was het alleen maar omdat de overheid de gemeenten verplicht om op korte termijn hiervoor plannen op te leveren.
De overige posten met betrekking tot het nieuwe beleid zijn in deze begroting wat ons betreft voldoende toegelicht en we zijn ermee akkoord.
Een aantal opmerkingen over de programma’s.
De programma’s
Programma 1: Bestuur en veiligheid in Doesburg Waar kan ik terecht met mijn vragen over inkomen, werk of zorg? Het antwoord op die vraag zou snel beantwoord moeten kunnen worden door te kijken op de website van de gemeente. Dat valt vies tegen. De website is op dit punt duidelijk voor verbetering vatbaar. Het is belangrijk dat dit snel gebeurt want voor de inwoners van Doesburg is het belangrijk dat zij de weg naar de voorzieningen, waarop zij recht hebben, makkelijk kunnen vinden.
In de programmabegroting wordt budget gevraagd voor de formatie omdat het college wil werken aan een verdere digitalisering van de gemeente. Daarbij wil het college de klantgerichtheid en bereikbaarheid van de gemeente vergroten. Dit vinden wij een uitgelezen kans om de informatievoorziening over werk, zorg en inkomen te verbeteren. Daarom heeft Pvda/GROENLINKS een motie opgesteld waarin het college wordt gevraagd om binnen het project digitalisering eerst de verbetering van de informatievoorziening in het sociaal domein op te pakken.
De voorgenomen verdere digitalisering biedt daarnaast een uitgelezen kans om een andere lang gekoesterde wens van ons in vervulling te doen gaan, namelijk het vergroten van de betrokkenheid van Doesburgers bij de beleidsontwikkeling. Alle Doesburgers samen hebben veel kennis en kunde. We moeten zoeken naar manieren om die kennis en kunde te ontsluiten.
Doesburgers moeten bijvoorbeeld mee kunnen denken over goede woon- en leefvoorzieningen en verbeteringen in openbare ruimte. Dit is een belangrijk punt in het coalitieakkoord. De motie vraagt daarom het college om een experiment uit te voeren met een digitaal platform voor idee-generatie, burger-initiatieven en discussie.
Het is van groot belang dat de informatievoorziening vanuit het college volledig en evenwichtig is. In het verleden is dat niet altijd zo geweest. Wij vinden bijvoorbeeld dat de informatievoorziening tijdens de ontwikkeling van het Logistiek Ecopark IJsselvallei Doesburg (het LEID) onder de maat, dat wil zeggen, sterk gekleurd is geweest.
Doesburg heeft een uniek maar relatief onbekend archief. Wat ons betreft zou het archief wat meer naar buiten kunnen treden. De bekendheid van Doesburg als historische stad zou daarmee kunnen worden vergroot.
Programma 2: Leefbaar en duurzaam Doesburg De renovatie van het openbaar groen en onze bomen mag niet leiden tot een kaalslag. We vinden het belangrijk dat dit in goed overleg met aanwonenden gebeurt. Daar waar het kan moet het groen een ecologische functie krijgen zodat het aantrekkelijk is voor bijvoorbeeld vogels en insecten. We verwachten dat daarvoor in het groenbeheerplan meer aandacht voor komt.
De realisatie van een stadspark aan de Koppelweg gaat wat ons betreft niet samen met een mogelijke sportaccomodatie op deze locatie. Dat zou ook niet in lijn zijn met de gebiedsvisie “De blauwe knoop”.
Wij denken dat er mogelijkheden liggen om stad en buitengebied elkaar te laten versterken. De aangenomen motie met betrekking tot de Fraterwaard vraagt het college dit concreet uit te werken voor dit gebied. We verwachten dan ook dat hier het komend jaar plannen voor komen.
De verduurzaming van Doesburg gaat ons de komende jaren flink bezighouden. Om voldoende vaart te maken en om aanspraak te kunnen maken vinden we het van belang dat we snel aan de slag gaan. Maar daarnaast moet natuurlijk beleid worden ontwikkeld. Denk bijvoorbeeld aan de warmtevisie die voor 2021 gereed moet zijn. En al voor 1 juni 2019 moet een Regionale Energie Strategie worden opgeleverd aan het ministerie.
Uiteindelijk zullen we van het gas af moeten. Dat is een mooie kans om tegelijkertijd de leefbaarheid te begroten. Wij rekenen erop dat met het oog daarop binnenkort concrete stappen worden ondernomen. Dat zal moeten gebeuren met subsidie van de Provincie. We vinden het belangrijk dat de energietransitie wordt “gedragen” en niet wordt “opgedrongen”. En het mag niet zo zijn dat de mensen met de lagere inkomens de rekening moeten betalen van de verduurzaming!
Als het gaat om de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval dan moet het crede zijn: “de vervuiler betaalt”. Eigenlijk moet daar achter staan: “indien mogelijk”. Want gelukkig is het zo in Doesburg dat als je onvoldoende inkomen hebt, je geen afvalstoffen heffing hoeft te betalen. Dat wordt omgeslagen over de mensen die het wel kunnen betalen. Een sociaal systeem dus waar wij volledig achter staan.
Wat ons betreft streven we ernaar om het vastrecht zo laag mogelijk te houden. De prijs per zak wordt dan wel wat hoger maar zo wordt iedereen gestimuleerd zo min mogelijk afval te produceren.
Het niveau van de afvalstoffenheffing wordt bepaald door de kosten die de afvalverwerking met zich meebrengt. In het recente verleden is de verhoging van deze kosten incidenteel gecompenseerd. Zonder compensatie zou dit ertoe kunnen leiden dat er in 2019 een relatief scherpe stijging van de afvalstoffenheffing plaatstvindt.
Omdat deze verhoging dan zou samenvallen met de invoering van het nieuwe systeem met ondergrondse containers, kan bij de bewoners van Doesburg de indruk ontstaan dat het nieuwe systeem de oorzaak is van de kostenstijging.
Dat is feitelijk onjuist. Toch is het belangrijk dat daarover geen misverstand onstaat. Daarom wordt in de motie van de VVD, Stadspartij Doesburg, PvdA/GROENLINKS en de SP voorgesteld opnieuw 1-malig de verhoging van de afvalstoffenheffen te compenseren. Dat ondersteunen wij.
Op langere termijn is het belangrijk dat we teruggaan naar het uitgangspunt dat het niveau van de afvalstoffenheffing wordt bepaald door de kosten die de afvalverwerking met zich meebrengt. Er moet daarom een afbouw van de compensatie komen. Ook dat wordt in de motie voorgesteld.
Programma 3 Wonen, werken en recreeren in Doesburg De implementatie van de Omgevingswet is voor een kleine gemeente als Doesburg een grote opgave. We maken ons hierover enige zorgen: gaan wij dit redden?
Programma 4 Zorg in Doesburg De zorg staat in Doesburg goed op de rails dankzij het vooruitstrevende beleid in de afgelopen jaren. Toch is er nog veel te doen, bijvoorbeeld om de toegankelijkheid van de zorg te verbeteren. Zoals gezegd kan dat bijvoorbeeld door de digitale informatievoorziening te verbeteren.
In de omringende gemeenten zien we grote tekorten op het jeugdbeleid. Het is opvallend dat dit in Doesburg niet het geval is, vooral omdat het percentage jongeren met jeugdhulp relatief hoog is: 11,6%. We hebben geinvesteerd in preventieve maatregelen en dat blijkt zijn vruchten af te werpen.
In deze begroting is opnieuw geld uitgetrokken voor de buursportcoaches. Zij helpen om meer mensen in beweging te krijgen. Belangrijk werk dat wij van harte ondersteunen. Op dit moment wonen er 1860 kinderen tot 18 jaar in Doesburg ( info publieksbureau). Stichting leergeld helpt op dit moment 380 tot 400 kinderen uit 190 gezinnen. Dat zou betekenen dat meer dan 20% van de kinderen tot 18 jaar hulp nodig hebben omdat ouders rond armoedegrens leven. De voedselbank geeft aan dat zij de afgelopen jaren steeds meer klanten hebben gekregen de afgelopen jaren. Vraag aan het college: bent u zich bewust van de groeiende armoede in Doesburg? Past u het beleid daar de komende jaren op aan?
Programma 5 Algemene dienst en financien. In de begroting is op pagina 46 te lezen dat de totale lastendruk jaarlijks niet meer mag stijgen dan de reguliere inflatiecorrectie. Toch is de stijging van de lastendruk in 2019 ruim boven de inflatiecorrectie, namelijk ca. 10%. Dat wordt veroorzaakt door het wegvallen van eenmalige compensaties. Wij zijn geen voorstander van dergelijke compensaties omdat deze op termijn leiden tot relatief grote tariefsprongen zoals we nu zien in 2019. Een opvallende doelstelling in dit programma is “Een betere afhandeling van de binnenkomende post”. Het is in het recente verleden voorgekomen dat brieven pas na een half jaar werden beantwoord. Het is zelfs voorgekomen dat brieven zoek zijn geraakt. Dat is voor een professionele organisatie onaanvaardbaar en het is goed dat daarvaar nu aandacht is.
Tenslotte We hebben in Doesburg deze raadsperiode een brede coalitie. Er zijn in de coalitie nogal eens verschillende geluiden te horen over hetzelfde onderwerp. Is dat erg? Nee. Sterker nog: dat is goed. Voorwaarde is wel dat respectvol wordt omgegaan met elkaars mening en dat er door alle partijen constructief naar oplossingen wordt gezocht.
Gelukkig is dat het geval. Gebleken is dat ook de samenwerking in het college goed verloopt. Het belang van collegiaal bestuur zit goed tussen de oren. De programmabegroting 2018 weerspiegelt deze goede samenwerking. Het staande beleid is in de begroting het uitgangspunt. Daarnaast doet de begroting recht aan een aantal ambities zoals deze zijn geformuleerd in het coalitieakkoord.
De komende periode wordt gebruikt om nog meer ambities uit het coalitieakkoord om te zetten in concrete voorstellen. We vinden het verstandig om hiervoor voldoende tijd uit te trekken. Zo wordt voorkomen dat de organisatie overbelast raakt en dat niet doordachte plannen uitgevoerd zouden worden.
