Tijd voor een regionale agenda die niet gericht is op groei maar op bloei.
Kanttekeningen bij het raadsvoorstel van 26 november 2020 over de 'Regionale agenda Groene Metropool regio Arnhem-Nijmegen'.
[De onderstaande tekst is deels overgenomen van GroenLinks Rheden. Waarvoor dank.]
Wij juichen regionale samenwerking toe. Dat wel. Maar in de regionale agenda Groene Metropool regio Arnhem-Nijmegen wordt blijvend ingezet op economische groei. Daarmee wordt een groei van het regionale BBP (bruto binnenlands product) bedoeld. Een economisch productievere regio dus. Dit hoofdpunt van de agenda wordt op allerlei manieren voorzien van formuleringen die moeten verzekeren dat de groei groen, duurzaam, circulair, en energieneutraal is.
Waarom is dat een illusie?
1. Groene groei?:
Groene groei bestaat niet: op een eindige planeet is oneindige groei principieel onmogelijk.
Wij voorzien op basis van deze agenda een veel minder groene regio: als 170 ha bedrijventerrein gerealiseerd moet worden en daarnaast ruimte moet worden gevonden voor 50 – 60.000 woningen, samen met de extra opgave die dit meebrengt voor de energietransitie, dan weten we zeker dat dit ten koste gaat van het landschap.
2. Economisch productievere regio die verduurzaamt?
De groei van het regionale BBP drijft de vraag naar energie en grondstoffen op en dat maakt het veel moeilijker – en misschien zelfs onmogelijk – om snel genoeg op schone energie over te schakelen, om zo een catastrofale opwarming van de aarde te voorkomen. IPCC-wetenschappers stellen dat er maar één manier is om de doelstellingen van het Parijs-akkoord te halen: het actief inperken van de ‘doorvoer van grondstoffen’ van de wereldeconomie. Door de groei van het regionale BBP raken de klimaatdoelen dus nog verder uit zicht.
3. Economisch productievere regio die kringlopen sluit?
Helaas is ook dit een fata morgana: economieën en productieprocessen kunnen niet circulair zijn. Het hoogst haalbare is een hoog niveau van hergebruik van materialen. Elke stap kost energie en materialen, en de herbruikbaarheid neemt af in de tijd. Het is zeker een goed idee om in eerste instantie producten zo lang mogelijk te gebruiken en in tweede instantie zoveel mogelijk te hergebruiken, maar circulair wordt het nooit. Het actief inperken van de ‘doorvoer van grondstoffen’ is het hoogst haalbare om de uitputting van hulpbronnen zoveel mogelijk te beperken en het ecosysteem zo goed mogelijk in stand te houden.
Conclusie
Nu overduidelijk is dat we afstevenen op onomkeerbare en rampzalige gevolgen van het groeidenken, van de uitbuiting van de aarde en veel van haar bewoners, is het tijd voor een regionale agenda die niet gericht is op groei, maar op bloei. Geen vergroting van het regionale BBP dus maar op een eerlijke verdeling van de welvaart en welzijn.
Bij brede doelstellingen hoort een breed meetinstrument. Breder dan het BBP. Vandaar onze motie waarin we het College verzoeken om in het regionale overleg de inzet van de ’Monitor Brede Welvaart’ van het CBS als evaluatie instrument en als basis voor beleidsaanpassingen te bepleiten.
[De tekst van de motie is hieronder weergegeven]
Motie ’Monitor Brede Welvaart als meetlat voor de regio’
De raad van de gemeente Doesburg in vergadering bijeen op 26 november 2020, over het
raadsvoorstel 'Regionale agenda Groene Metropool regio Arnhem-Nijmegen'.
Constaterende dat:
De Gemeenschappelijke regeling Regio Arnhem-Nijmegen in haar visiedocument een nieuwe profilering van de regio beoogt;
Hierin de nadruk wordt gelegd op een Groene, Circulaire en Ontspannen groeiregio;
De regio zich wil profileren als de Groene Metropool;
Hiertoe een brede regionale agenda is opgesteld;
De raden in de regio zich uitspreken over deze richtingen in hun vergaderingen.
Overwegende dat:
De breedte van de opgaven waar de regio voor staat vraagt om een monitoringsinstrument dat past bij deze opgaven: bij brede doelstellingen hoort een meetinstrument dat breed meet;
Het Centraal Bureau voor de statistiek (CBS) de ’Monitor Brede Welvaart’ heeft ontwikkeld als aanvulling op het BBP als maat voor ontwikkeling van de welvaart. De Monitor kijkt niet alleen naar het niveau van de brede welvaart ‘hier en nu’, maar ook in hoeverre dit streven naar welvaart een druk legt op volgende generaties in Nederland (brede welvaart ‘later’) en op andere landen (brede welvaart ‘elders). Daarnaast onderzoekt de monitor hoe brede welvaart verdeeld is onder bepaalde groepen in de samenleving;
De 'Monitor Brede Welvaart' inmiddels voor de metropool regio Eindhoven is vertaald in een regionale monitor. Dit kan als voorbeeld dienen voor andere regio’s.
Draagt het college van burgemeester en wethouders op om:
in het regionale overleg de inzet van de ’Monitor Brede Welvaart’ van het CBS als evaluatie instrument en als basis voor beleidsaanpassingen te bepleiten.
en gaat over tot de orde van de dag.
Namens de fractie van PvdA/GroenLinks
Kees van Immerzeel
